• Пн. Фев 17th, 2025

Дунё ўзбеклари

Журналист Исмат Хушевнинг мустақил интернет-газетаси

A.Навальный Путин ва унинг тарафдорларини «интиҳо» яқинлиги билан огоҳлантирмоқда

Фев 16, 2012

«Россия Оврўпонинг бир қисмидир…»

Москвадаги норозилик намойишларининг лидерларидан бири, коррупцияга қарши курашда фаоллиши билан танилган Алексей Навальный Би-би-си билан суҳбатда Россиянинг тараққиёт йўли, “Рус марши”га даъватлари ва ҳукуматда ишлашга тайёрми ё йўқлиги ҳақида сўзлаган.

Навальныйга кўра, Россияда демократик ислоҳотлар амалга оширилиши учун ҳали анча вақт керак бўлса ҳам, Путин ва унинг тарафдорлари кўпи билан яна фақат бир ярим йилча қудратни тутиб туришлари мумкин…»

«Владимир Путин албатта вақтни чўзишга ҳаракат қилади. Аммо унинг тезлик билан тўкилиб бораётган обрўси назарда тутилса, унда Путин ва унинг атрофидагилар ҳозирги ўзлари истаган тартибда қурилган ҳукуматни яна бир ярим йилча ушлаб туришлари мумкин, бундан ортиқ эмас
Би-би-си: Мамлакатдаги вазиятни ўзгартириш учун қанча вақт керак бўлади деб ўйлайсиз?

Алексей Навальный: Россияни нормал демократик давлатга айланиши, яъни ҳукумат адолатли, демократик сайловлар билан қудратга келиши ҳали анча вақт талаб қилиши мумкин. Бу қандайдир бир жараён билан бўлади…Ҳозир биз аслида ўтган асрнинг тўқсонинчи йилларида ўртага ташланган талаблар ҳақида гапирмоқдамиз.

Владимир Путин албатта вақтни чўзишга ҳаракат қилади.

Аммо унинг тезлик билан тўкилиб бораётган обрўси назарда тутилса, унда Путин ва унинг атрофидагилар ҳозирги ўзлари истаган тартибда қурилган ҳукуматни яна бир ярим йилча ушлаб туришлари мумкин, бундан ортиқ эмас…

Би-би-си:Сиз ўзингизни демократ деб атайсизми?

Алексей Навальный: Албатта, мен учун Россия Оврўпонинг бир қисмидир. Тараққиётнинг Оврўпоча йўли Россияга ҳам мос келади. Бу бизнинг танловимиз, рус халқининг танлови. Путин ва унинг тарафдорлари эса тескариси қилиб кўрсатишга уринмоқда, бу бефойда…Россия демократик бир мамлакат бўлиши керак.

Аммо муаммо шундаки, биз демократик қадриятларнинг алоҳида бир танланган “дастаси” бор ва буни ҳамма қўллайди. Лекин ўзини демократлар деб атайдиган бир гуруҳ ўртага чиқдими, тамом, уларга “ сизни биламиз, собиқ коммунистларсиз, тўқсонинчи йилларда бизнинг бойлигимизни демократлармиз деб ўғирлагансизлар”, деб таънаю дашном қилади.

Биз эса демократиянинг барча қадриятларини тарғиб қилмоқдамиз. Мухолифат ҳаракатларининг ўрта қатлами, шунга қарамай, ҳеч қанақа ғоявий қолипу муҳрларга тобе бўлмаслиги керак.

Россия миллатчилари юриши

Би-би-си: Россияда кўпинча, “мамлакатнинг ўз йўли” ҳақида гапиришади, яъни ғарбнинг демократияси Россияга тўғри келмаслиги ҳақида…Бу фикрга қўшиласизми?

Алексей Навальный: Менинг назаримда, бунақа гаплар мамлакатимиз учун ҳақоратдир…Камситишдир. Россиялик сиёсатшунослар ва ё арбоблар ўзларича халқнинг демократияга тайёр эмаслиги ҳақида ваъз ўқишгани менинг ғазабимни қўзғайди.

Мен Россия Оврўпонинг бир қисми эканига мутлақо ишонаман. Албатта, Россия худди Буюк Британия ва ё Ҳолландия каби шаклу шамойилга эга дейиш аҳмоқлик бўлур эди. Бунақа эмас ва Россия тарихан анчайин анъанадор бир мамлакат. Шунинг учун ҳам бизда доим қандайдир “ўзимизга хослик” сақланиб қолади. Аммо биз бунақа “ўзига хосликни” Британияда ҳам кўрамиз, айниқса уни бошқа Оврўпо давлатлари билан солиштирсак…

Би-би-си: Сиз ўзингизга қандай таъриф берасиз? Сиз сиёсатчимисиз ва ё коррупцияга қарши кураш фаоли?

Алексей Навальный: Ҳозир одамлар мени сиёсатчи деб аташмоқда…Аммо мен асосан давлат назорати остида бўлган ширкатлардаги коррупция масалалари билан шуғулланаман. Бу мени қизиқтиради.

Гап шундаки, Владимир Путин яратган сиёсий тизимнинг асоси коррупциядадир. Шунинг учун ҳам коррупцияга қарши курашган одам ўз-ўзидан сиёсат билан шуғулланади.

Сиёсий фазо, мухолифатнинг сиёсий фазоси Кремл томонидан мутлақо вайрон этилди. Мухолифатнинг бир қисми сотиб олинди, қолганлари қўрқитилди…Шунинг учун ҳам қолган мухолифат кўзга кўриниб қолди, бу орада мен ҳам борман…

Би-би-си: Сиз ўзингизга ҳужум қилишларига тайёрмисиз?

Алексей Навальный: Мен ватанимизни ғорат қилаётган бу қаллоблар яхши ҳаёт кечирмаслиги учун ҳаракат қилиш бизнинг вазифамиз деб билардим. Улар ҳам ўз навбатида менинг ҳаётимни оғирлаштирмоқчи, бу табиий…шунинг учун ҳам менга нисбатан Кремлнинг зуғумларидан тушуниб етдимки, менинг фаолиятим уларнинг ҳаётини ёмонлаштирмоқда ва ҳаракатларим зое кетаётгани йўқ.

Би-би-си:Сиз “Рус марши”да қатнашганингизни кўплар юзингизга солишади ва ўзингизни “миллатчи” деб аташингизни ҳам…Бу айбловларга муносабатингиз?

Алексей Навальный: Бу ерда биз яна ғоявий брендлар ҳақида гапирмоқдамиз…Ҳар хил ёрлиқлар ва ҳоказо. Миллатчилик дейишингиз билан одамларда ёмон таасурот пайдо бўлади.

Аммо ҳақиқат шуки, биз миллий кун тартиби ҳақида гапирганимизда, бор бўлган муаммоларни очиқлаймиз.

Россия ноқонуний муҳожирлар бўйича иккинчи ўринда, героин истеъмоли бўйича биринчи ва бу героинни шу назорат қилинмайдиган муҳожирлар оқими келтирмоқда…Россия шимолий Қовқозда улкан муаммоларга эга, бу минтақа Россияники бўлмай қолди, очиғи… Россия Оврўподаги энг бўлинган халқдир.

Булар реал муаммолар ва биз муаммоларни муҳокама этишимиз керак. Мен эса фақат миллатчилар қатнашадиган, либераллар ва демократлар чеклаб ўтадиган намойишларда ҳозир бўлишим билан шуни айтмоқчиманки, бу каби муҳим масалаларни биз фақат қандайдир бир гуруҳ сиёсатчиларнинг эътиборига ташлаб қўйишимиз керак эмас.

Яъни, демократик ва либерал сиёсатчилар ё бу масалаларни ҳал этиш йўлларида баҳсни бошлашади ва ё айни масалаларга таъқиқ қўйишади, бу эса муаммолар ҳали зўравонликка берилган қатламнинг ихтиёрида қолади деганидир.

Манба: ББС радиоси.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *