Исмат Хушев:
9-МАЙ ҒАЛАБА КУНИ – МОТАМ КУНИ ЭМАС!
Улуғ Ватан уруши ветеранларининг руҳини безовта қилманг, Ислом ака.
“Ўзбекистон Президентига мактублар” туркумидан
1.
Ислом Абдуғаниевич!
Бугун – 2015 йилнинг 9 май куни!
Бугун – Улуғ Ватан урушидаги буюк Ғалабамизга 70 йил бўлди!
70 йил – тарих кўзгусида эҳтимол бир дақиқалик фурсатдир. Сиз бу муқаддас кунни негадир – хотирлаш ва қадрлаш куни деб, қишлоқча тил билан содда қилиб айтганда – мотам куни деб эълон қилгансиз.
Улуғ Ватан урушида иштирок этган миллионлаб инсонларнинг руҳини безовта қилиб, уларнинг фашизм устидан қозонган буюк Ғалабасини ўғирлаб, порлоқ хотирасини оёқ ости қилишга Сизга ким ҳуқуқ берди?
Бири биридан тутуриқсиз, бир тийинга қиммат мулойим хунук Давлат маслаҳатчиларингизми?
2.
Менинг отам – Маҳмуд Хушев, 1922 йилда туғилган бўлиб, Улуғ Ватан урушининг қатнашчиси эди.
Навқирон 19 ёшида фронтга кетиб, кичик командирлар тайёрлаш мактабини битирган, лейтенат унвонида жангга кириб, капитан унвонида 24 ёшида ғалаба билан Китобга қайтиб келган.
Отамнинг орден медаллар тақилган янги костюмини кийиши — биз, унинг фарзандлари учун ҳақиқий байрамга айланиб кетарди. Отам бу костюмни ҳар йили бир маротаба – 9 май Ғалаба байрами кунида киярди, холос.
Биз бу кунни йил бўйи орзиқиб кутардик.
Ҳар йили 9 май куни арафасида отамни райкомга чақириб, байрам билан муборакбод этишар, совға салом бериб, район мактабларида ташкил этилган учрашувларга олиб боришар эди.
9 май куни эса райкомнинг биринчи секретари райондаги барча ветеранларни ресторанда йиғиб, партия номидан тўкин сочин зиёфат берарди.
Компартия Сизга ҳокимиятни бериб, ўз ҳукмронлигини йўқотганидан сўнг, Ўзбекистонда ғаройиб воқеалар содир бўла бошлади.
Сиз Президент бўлганингиздан кейин бизни ана шу қувонч ва ҳаяжондан, 9-май куни нишонлайдиган — Ғалаба байрамидан маҳрум қилдингиз…
3.
Мустақил бўлганимиздан кейин бу байрам қадри ва нуфузи, тарихда тутган роли ва аҳамияти секин аста пасайиб ва камайиб бора бошлади.
Бу билан бир қаторда Ўзбекистондаги Улуғ Ватан уруши ветеранларига қўйилган ёдгорлик ва ҳайкаллар, монументлар бирин кетин йўқ қилинди.
Совет Иттифоқи Қаҳрамони, биринчи ўзбек генерали Собир Раҳимов ҳайкали қўпориб олинди.
Улуғ Ватан уруши йилларида етим есирларнинг бошини силаган Шомаҳмуд ака ва Баҳри аяларга ўрнатилган монумент йўқ қилинди.
Нимаймиш, мустақил бўлганимиздан кейин ўтмишимизни ҳам мустақиллигимизга муносиб қилиб ўзгартиришимиз керак эмиш. Совет даврини унутишимиз лозим эмиш. Коммунистик ғояларнинг зарарли оқибатлари ҳақида бутун дунёга бонг уришимиз даркор эмиш…
4.
Ислом ака!
Ўзимиз аслида ўша коммунистик партия ва ғояларининг кучи билан ҳокимиятга келган бўлсак, нега керак бўлди бундай кўзбўямачилик?
Нега энди бизни одам қилиб, раҳбарликка кўтарган Коммунистик партиянинг юзига оёқ қўйишимиз керак бўлди?
Нега Улуғ Ватан урушида қозонилган Буюк Ғалабамизга тош отишимиз керак?
Унинг номини хотира ва қадрлаш куни деб ўзгартириб, жанг майдонларида шаҳид кетган ота-боболаримиз руҳига хиёнат қилишимиз кимга ва нимага керак бўлди?
Ахир ўтганларни хотирлаш ва қадрлашни биз йилда бир эмас, балки ҳар куни, ҳар соат ва ҳар дақиқада қилишимиз лозим эмасми?
Улуғ ва исёнкор аждодларимизнинг Иккинчи жаҳон урушидаги Буюк ғалабасини ўғирлаб, уларнинг руҳини – безовта, хотирасини – оёқ ости қилсак, бу бориб турган калтафаҳмлик ва нонкўрлик эмасми?
Бунинг учун эртага тарих олдида ким жавоб беради?
5.
Ислом ака!
Улуғ Ватан уруши боис ота онасиз қолган етим есирларнинг ўн тўрт нафарини оиласига олиб келиб, бошини силаган – боқиб, тарбиялаган бу улуғ ва меҳри дарё инсонларинг айби ва ё гуноҳи нима?
Нега уларнинг хотирасини ёд этиб туриш учун ўрнатилган ёдгорлик монументини йўқ қилдингиз?
Ахир Сизнинг олдинги сафдошингиз Усмон Юсупов ҳам партия чақириғига лаббай деб, икки нафар етим есирни уйига олиб келиб, ўзига фарзанд қилиб олганини, меҳр ва мурувват кўрсатиб, тарбия қилганини яхши билар эдингиз-ку!
Ёки бўлмаса, Совет Иттифоқи Қаҳрамони, биринчи ўзбек генерали Собир Раҳимов Сизга нима ёмонлик қилган эди?
6.
Ислом ака!
Мустақиллик йилларида Сизнинг қулочингиз – ҳамма Президентлардан ҳам кенгроқ ва баландроқ эди. Биз ўшанда Сизга меҳр қўйгандик.
Лекин бугун ростини айтсам, мендан ранжиманг, Сиз кейинги ўн йилликда тамомила занг босдингиз. Сизда – бир биридан тутуриқсиз Давлат маслаҳатчилари ниҳоятда кўпайиб кетди.
Президентга беш- олтита Давлат маслаҳатчиси нима керак? Улар Сизга нимани маслаҳат бераяпти ўзи?
Сиз кейинги йилларда биз шогирдларингизни ажиб ҳайрат ва ҳасратларга ошно этган қатор хатоларга йўл қўйдингизки, бугун буларни номма ном ва бирма бир айтиб ўтишга тўғри келади.
Сиз “Халқлар дўстлиги” деган номни ўчирдингиз. “Улуғ Ватан уруши” деган атамани йўқ қилдингиз. Сизга Давлат миқёсида маслаҳат берувчи калтабин маслаҳатчиларингиз маслаҳати билан миллион миллион одамларнинг қони эвазига қўлга киритилган Улуғ ва Муқаддас Ғалаба байрамини мотамга айлантирдингиз.
Сизга бугун бир саволим бор, ҳурматли Президент!
Немис фашист газандалари билан бўлган беомон ва тенгсиз курашда қон тўккан, жон олиб жон берган одамларнинг руҳини безовта қилишга Сизга ким ҳуқуқ берди?
Шулардан биттаси менинг отам.
У норози бўлиб, тушларимга киради доим.
Отамнинг руҳини безовта қилманг, жаноб Президент!
7.
Ислом Абдуғаниевич!
Агар бизда хотирлаш ва қадрлаш устида муаммо бўлганда ҳам майли эди.
Хотирлаш кунини алоҳида нишонлаш ва белгилаш шарт эмас. Биз ҳар куни кимнидир эслаймиз, ёд этамиз. Ҳар пайшанбада ис чиқарамиз. Ҳар жума мачитга бориб, ўтганлар руҳига қуръон тиловат қиламиз…
Хотира қалбимизда ҳар доим, ҳар соатда яшаши лозим эмасми? Бундай бемаъни одат – ён атрофимиздаги бирорта ҳам давлатда йўқ. Бу – бориб турган мантиқсизлик эмасми?
Ўтганларни хотирлашдек ахлоқий тарбия инсон учун – бир йилда ва бир марта деб ўқитилмайди-ку.
Бир сўз билан айтганда, кейинги йиллардаги энг ярашмаган ва бемаъни бир тадбир бўлди бу, Ислом ака.
9 май куни ветеранлар бир томонга, ёшлар иккинчи томонга кетиб қолаяпти. Бири байрамга талпинса, бири мотамга талпинади.
Бу қандай эъзозлаш ва қадрлаш куни бўлди…
8.
Ислом ака!
Сизда кейинги пайтда маслаҳатчилар ростдан ҳам кўпайиб кетди.
Сиз “донишманд” маслаҳатчиларингизга кўпам қулоқ тута берманг. Уларнинг кўплари – ота боболари тугул, ўзлари ҳам уруш бўсағасига яқин бормаган.
Жумладан Сизнинг ўзингиз ҳам. Бирорта авлодингиз жангчи бўлганини эшитмадим.
Отангиз уруш йилларида қамоқда ўтирган деган миш миш бор. Улуғ Ватан урушини мотамга айлантирганингизга шу сабаб бўлган бўлса, эҳтимол.
Лекин оилавий мотамни давлат миқёсига олиб чиқишга нима ҳаққингиз бор?
Сиздан ҳокимият кетган куни, одамлар буни барибир тўғрилайди.
Ҳали ҳам кеч эмас. Буни тўғрилаш керак. Кейин ростдан ҳам кеч бўлади…
9.
1945 йилнинг 9 май куни совет халқи немис фашист босқинчилари устидан Ғалаба қилган кун сифатида тарихга кирган. Бу – оталаримизнинг шонли тарихи.
Уни ўйламай нетмай хотирлаш ва қадрлаш деган тутуриқсиз гап сўзлар билан номини ўзгартириб, аҳамиятини пасайтириб, тарихдан ўчирмоқчи бўлганлар қаттиқ янглишадилар.
Бу огоҳлантириш ҳаммага – Мустақиллик даврининг оддий тарихчиларидан тортиб, Давлат раҳбари бўлган Президентга қадар бирдек тааллуқлидир!!!
Исмат Хушев,
“Дунё ўзбеклари” Бош муҳаррири,
9 май, 2015 йил, Торонто шаҳри, Канада.
“Дунё ўзбеклари” учун махсус
Дахшат! Исмат Хушев акамиз мана шу битта маколаси билан УЗИГА КАРШИ ИШЛАТИЛАЁТГАН ХАР ХИЛ ГАПЛАРГА ЧЕК КУЙИШ БИЛАН БИРГАЛИКДА, УЗИНИНГ АВЛОДИ БУЛАРНИНГ БАРЧАСИНИНГ АВЛОДИ ТАГИ ВА УСТИНИ КУШИБ ХИСОБЛАГАНДА ХАМ БИР НЕЧА БАРОБАР ТОЗА ВА ЮКОРИ ЭКАНЛИГИНИ ТАРИХ ОЛДИДА ИСБОТЛАДИЛАР! ОФАРИН ДЕМАСДАН ИМКОН ЙУК, ДООД ДЕСИНЛАР ЭНДИ КЕЧ! Яхши ИНСОНЛАР бор юкорида умидимиз энди шулардан, эндиги шармандачиликлардан элимизни асранг яхшилар! Ушбу охирги мухлат давлатники ва миллатники булиш хавфи харкачонгидан кучли!
I.Xushev maqolasini o’qib: “Xotira va qadrlash kuni” deb nomlanishi “Fashizm ustidan g’alaba kuni” degan nomni o’z ichiga to’laligicha qamrab oladi va haqiqiy milliy ruh beradi. Bu bayram o’z talqinida qadimdam shu yurtga jonini berganlar, unga sidqidildan xizmat qilganlar, “bosmachi” ga chiqarilgan avlodlarimiz, jadidlar, qatog’onga uchraganlar, FASHIZMGA QARSHI FRONTDA, FRONT ORTIDA kurashganlar, paxta qurbonlari, mustaqillik uchun qurol bilan qalam bilan amal bilan kurashganlar,… … bugunda har birimizni tirik inson bo’lib kamol topib turganimizga sabab insonlarni XOTIRLASH VA QADRLASH kuni kabi joriy etilgan deya olamiz. Har qanday mafkuradan holi, O’zbekistonda yashovchi har bir millat va dinlarga mos bayram. Kelajak avlodlarimiz shu kunda bizlarni ham, shu bayramga asos solgan I.Karimovni ham shu kunda eslab xotirlasa, qadrlasa “ne ajab” ( Xushevchasiga aytganda)
Муҳаммад Солих, Жаҳонгир Муҳаммадлардан Исмат Хушев шу вақтгача ҳам кам бўлмаган. Айниқса кейинги икки йил ичида булардан ҳар томондан ўтиб кетди. Тан олиш керак Хушевнинг қуёши чарақлаб чиқиб келаяпти, улар иккаласиники эса аста секин ботаяпти…
“Дунё ўзбеклари”дан: Яхши гап – яхши, албатта. Бунинг учун раҳмат. Лекин ўзбек мухолифатининг икки таниқли лидери қуёшини ботаётганига шахсан мен ишонмайман…
ХАҚ рости, инсон зоти борки, миллати ва динидан қатъи назар, Ота боболари руҳига ҳурмат, ўтганларни хотирлаш ва қадрлашни бир йилда бир эмас, балки ҳар куни, ҳар соат, ҳар дақиқада ва ҳар нафасида қилмоқлиги лозим. Ким нима деса деяверсин, аммо И.Хўшев ўзбек халқининг
ўз қадр-қиматини англаши ва қалбида адолат туйғуси ўйғониши учун ҳаммадан зиёд, ХАҚИҚАТ бирла бисёр хизмат қилмоқда! Гарчанд, у ҳам ўзбекларга хос баъзи қусур ва унсурлардан мутлоқ холис бўла олмаган бўлсада.
Исмат Хушевнинг ушбу мақоласини қайта-қайта ўқидим, танишларга-да юбордим. И.Хушевнинг оппонентларига-да бу мақолани диққат билан ўқишни тавсия қилардим.
Мен Каримовга мухолиф бўлган одамлардан 2 тасини – Муҳаммад Солих ва Жаҳонгир Муҳаммадни миллий қахрамон ҳисоблардим. Мана шу мақоладан кейин булар қаторига Исмат Хушевни-да қўшдим.
“Дунё ўзбеклари”дан илтимосим шуки, мана шу мақола ҳеч бўлмаса бир ой сайтда турсин. Шу даврда И.Хушевнинг Ислом акаси ҳам бир ёғлиқ бўлиб қолар…
Албатта ғалабани пасайтриш уни урнини алмаштришга ҳеч кимни ҳаққи йўқ! Шу билан бирга тарих, ўриш хотиралари қандай бўлса шундай қараш керак. Бечора ярим млндан ортиқ ота боболаримиз ўлиб кетди, уларни ҳеч ҳам айби йўқ! Биз учун булар, инсоният душмани фашестларга қарши кўрашган қаҳромонлардир.
5 шарҳ
Узбекистон Галаба килмаган…галаба куни дея олмайди…Ота-боболаримиз Галаба килган….9 май барибир дам олиш кунику…Мотамсаро ОНА..ХАЙКАЛЛАРИ БОРКУ…Андижонда Совет Иттифоки кахрамонлари хайкаллари викор тукиб турибдику…1.5 миллион урушга кетганлари ва кайтмаганларни исми шарифи езилган КАЙДНОМАлар БОГЛАРДА МАРКАЗда борку…Кейин урушлар аввал хам булиб келган кейин хам булдику…умуман ХАММА ЕД ЭТИШ…ХОТИРЛАШ…миилийлик хислари билан Галаба кунини ед этиш гунохми…КРИЗИС КРИЗИС ДЕЙМИЗ камбагал пули йук одамга кризис таъсир килмайди…шунга ухшаб ГАЛАБА куни…УЗБЕК ДАВЛАТИни галабаси эмасда СОВЕТ халкини ГАЛАБАСИ…елгиз РОССИЯники эмас хам…ТУХМАТ…килманг..Узбекистонда 9 май нишонланада дам олиш куни…УРУШ катнашчиларига пул ва махаллий хокимият совгалар таркатди…
Agar kimdir Муҳаммад Солих, Жаҳонгир Муҳаммадлар lar qatoriga Исмат Хушев ni tirkaydigan bulsa men bunga umuman qushila olmayman. Sababi, Исмат Хушев ham aytadigan, ham qaytadigan odam. Kechagina MXX ruhsati bn O’zbekistonga borib kelib yurgan odam, bunday maqolalarni kuzbuyamachilik uchun yozaveradi xam, erkatoylarcha O’zbekistonga kirib chiqib yuraveradi ham.
Aslida shunday odamlar birinchilardan bulib “Qirol ol’di, yashasin yangi Qirol” deguvchilar toifasiga kiradilar…
Ҳурматли Исмат ака! Сизга катта раҳмат, миллионлаб инсонларнинг кўнгли тубидаги айтилмай қолаётган армонларни баралла айта олганингиз учун.
Минг афсуслар бўлғайким “БУКРИНИ ГЎР ТЎҒРИ ҚИЛАДИ” ҲИКМАТИ БИЗНИНГ ЗАМОНГА КЕЛИБ ЎЗ ИСБОТИНИ МИНГ-МИЛЛИОН ФОИЗ ИСБОТЛАБ, МИХЛАБ, БОЛТ-ГАЙКАГА ҲАМ ТОРТДИ!!!
БИЗ ЧОРАК АСРДАН БУЁН ИШОНДИК, ҚАДРИЯТЛАРИМИЗ, МИЛЛАТИМИЗ, КЕЧАМИЗ, БУГУНИМИЗ ЭНГ ДАҲШАТЛИСИ КЕЛАЖАГИМИЗГА БОЛТА УРДИК.
ДУНЁНИ ФАШИСТЛАРДАН ОЗОД ҚИЛГАН ҲАЛҚНИНГ ФАРЗАНДЛАРИ, КАРИМОВ ВА ИНОЯТОВ ФАШИСТЛАРИ КОНЦЛАГЕРЛАРИДА ЎЛИМ ТОПМОҚДА…
Ислом акани бронта яқини жангчи бўлмаган уни яқинлари складда ишлаган. Шу учун у киши уруш азобларини ҳис қилмайди, жангчи руҳияти йўқ, бир ўйинчидир холос. Исмат Хушев мақолани жуда туғри ва вақтида ёзган. Офарин, Исмат ака. Сиз хамиша улоқни олиб кетасиз. Қойил қолдириб хаммамизни…
9- mayni G’alaba kuni buni xech kim va xech narsa uzgartirolmaydi
ammo Uz hukumati shu ishni qildi;), butun xalq utgan yaqinlariga is chiqarib, fotixa uqib mozor boshlariga chiqadi axir bizda bu marosimlar uchun boshqa kunlar, qolaversa ramazon oyida tegishli kunlar xam bor, nimaga bu uzbek Galaba kunini uziga xos utkazmaydi nima kerak, odamlarni kallasini aylantirish.
“Dunyo uzbeklari ” saytiga kirdimu kuzim maqolaga tushdi bular ekanku deysan kishi uqib raxmat, kup yashang.
4 шарҳ
G’ALABA KUNI SIFATIDA NISHONLASH MUMKIN LEKIN HAR QANDAY HOLDA HAM ROSSIY TARG’IBOTIGA URG’U BERMASLIK KERAK AKS HOLDA ULAR BUNDAN UZLARINI “BUYK DAVLATCHILIK” MANFAATLARI YULIDA FOYDALANADILAR. BU BECHORALARNI BUNDAN BOSHQA MILLIY DARAJADAGI BAYRAMI QOLMAGAN.
Ismat Xushev hamma narsaga javob topa biladi. Haqiqatdan ham mantiqan qaraganda 9 mayni G’alaba kuni sifatida nishonlash kerak.
Оламни фашизм балосидан қутқарганларга шон шарафлар бӯлсин. Уруш майдонларида қолиб кетганларни, соғ саломат қайтиб келиб, бугун орамизда йӯқларнинг рӯҳлари шод бӯлсин. Кам сонли барҳаёт иштирокчиларнинг умрлари узоқ бӯлсин.
Барча миллатларда бӯлган, бор, бӯладиган ФАШИСТларнинг қудрат тепасига келишларидан Ӯзи сақласин
Исмат ака, “Галаба” кунини “Хотира кунига” айлантирилишига, бу галабани Россия хукумати сиесий курол сифатида фойдаланаетгани сабаб булса керак. Галаба рамзига айланаетган “Григорий лентаси”ни галабага алокаси йук, аксинча Урта Осиени босиб олишда матонат курсатган солдат ва офицерлар Григорий медаллари билан такдирланган. Галабага алокадор “Гвардийская лента” сиесат сабабли Григорий лентасига алмаштирилаетгани, “Галаба куни” байрами никоби остида “Рус гояси” ташвикот килинаетгани, УВУдаги галаба “Рус куроли” галабаси сифати талкин этилаетгани хукуматимиз рахбарларига екмагандир. Галаба бизнинг халкимизга анча кимматга тушди, сизнинг рахматли отангиз каби менинг хам боболарим (отамни ва онамни тога ва амакилари) урушда катнашиб, иккитаси кайтиб келишган, учтаси бедарак кетишган. Канчадан-канча инсонлар очликдан шишиб вафот этишган.
УВУ катнашчиларига, кахрамонларига куйилган хайкалларни йукотиш,албатта хато иш.
1 шарҳ
Eh Ismat aka, baribir sovetligingizga borasiz-da… Ikkinchi jahon urushida qanchadan-qancha odam halok bo’lgan, 9-may kunini parad va salutlar kabi mazharabozlik bilan o’tkazish urushda o’lganlar ruhiga hurmatsizlikdir. Shuning uchun ham musulmonchilik, ham o’zbekchilik, ham odamiylik nuqtai nazaridan bu kun aynan “Xotira kuni” deb nomlanishi mutlaqo to’g’ri.