Қирғизистонда Ўзбекистонга экспорт қилиниши туфайли гўшт кескин қимматлашди, деб ёзди «Акчабар» Қирғизистон Антимонополия хизматига таяниб.
Сентябрь ойида Қирғизистон бозорларида гўшт нархининг кескин ўсиши кузатилди, бу истеъмолчиларни ҳам, давлат идораларини ҳам хавотирга солди, деб ёзди нашр. Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, август ва сентябрь ойларида мол гўшти нархи 6,76 фоизга ошган.
Август ойида мол гўштининг ўртача нархи 1 кг учун 570,23 сўм (86,4 минг ўзбек сўми) этиб белгиланган бўлса, сентябрь ойидаёқ бу кўрсаткич 650 сўмга (98,5 минг сўм) етган.
Аввалига ташкилот нархларнинг ошишига сентябрдаги анъанавий тўй мавсуми ва озуқа етишмаслиги сабаб бўлганини маълум қилганди. Бироқ ҳозирда Антимонополия хизмати вакилларининг қайд этишича, Ўзбекистонга ва ундан кейин Тожикистонга гўшт экспортининг сезиларли даражада ошгани асосий омил бўлган.
«Ҳозирда катта ҳажмдаги гўшт Ўзбекистонга, у орқали Тожикистонга кетмоқда. Қишлоқ хўжалиги вазирлиги бунга жавобан республикадан гўшт олиб чиқишга вақтинчалик тақиқ жорий этишни таклиф қилди», — деди Антимонополия хизматининг тартибга солинадиган соҳалар бўлими бошлиғи Сиргак Оморов «Акчабар»га.
Гўшт экспортига қўйилган вақтинчалик тақиқ ўтган ҳафта бекор қилинди. Қайд этилишича, Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ва Антимонополия хизматининг биргаликдаги фаолияти натижасида нархлар пасайтирилган. Агар сентябрь ойи бошида ўсиш деярли 100 сўмни ташкил этган бўлса, ҳозир нархлар аввалги даражасига қайтди, дейилади хизмат хабарида.
Бўлим мутахассислари томонидан бозорлар мониторинги олиб борилмоқда, савдогарлар ва гўшт сотувчилар билан тушунтириш ишлари ўтказилмоқда.
10 сентябрь куни Сув хўжалиги ва саноат вазирлиги гўшт нархининг ошиши чорвачилик экспорти билан боғлиқ эмаслиги ҳақида маълумот тарқатди. 11 сентябрь куни Антимонополия хизмати гўшт нархи асосан маҳсулотларни хорижга экспорт қилиш ҳисобига ошганини маълум қилди. Шу муносабат билан ички бозорда таклиф қисқарган ва таннарх кўтарила бошлаган.
Қирғизистон Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, январь-июль ойларида Ўзбекистон Қирғизистондан 11,9 миллион долларлик 61 минг донадан ортиқ тирик қорамол олиб келган, бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 4,7 баробар кўп (6,4 миллион долларга 12,8 минг дона).
2023 йилда Ўзбекистон 28,3 миллион долларга 101,3 минг бош чорва мол импорт қилган, бу 2022 йилга (16,9 миллион долларга 20 мингдан ортиқ) нисбатан 5 баробар кўп.
Ўзбекистон Божхона қўмитаси маълумотларига кўра, январь-август ойларида қорамол гўштининг умумий импорти 206,9 миллион долларга 58,4 минг тоннани ташкил этган, бу ўтган йилнинг саккиз ойлик кўрсаткичидан (144.6 миллион долларга 34,6 минг тонна) 1,5 баробар кўп.
Товуқ гўшти импорти 18,3 фоизга — 29,3 минг тоннадан 34,6 минг тоннага, қўй гўшти — 4,5 минг тоннадан 6,1 минг тоннага (+35 фоиз) ошган. Товуқ гўшти импорти 42 миллион долларни, қўй гўшти 16,4 миллион долларни ташкил этган.
Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистонда гўшт таннархи юқори суръатларда ўсишда давом этмоқда: мол гўшти сентябрь ойида 3,1 фоизга (августда — 5,3 фоиз), қўй гўшти — 2,8 фоизга (августда — 4,9 фоиз) қимматлашган. Йил бошидан буён мол гўшти 11,3 фоизга, қўй гўшти 11,9 фоизга ошган.
Иқтисодиёт ва молия вазирлигидан олинган маълумотларга кўра, 2 октябрь куни Тошкент шаҳридаги «Эски жува» (Чорсу) бозорида мол гўштининг ўртача нархи 60−70 минг сўм, қўй гўштиники 65−70 минг сўмни ташкил қилган.