Ўзбекистонга Жаҳон савдо ташкилотига киришда ўтиш даври берилади. Бу ҳақда 9 октябрь куни Debat Xoll майдонида Солиқ қўмитаси раиси ўринбосари Мубин Мирзаев маълум қилди.
У ЖСТга аъзо бўлиш учун мамлакат қонунчилигига киритилиши керак бўлган учта асосий ўзгартиришни айтиб ўтди.
«ЖСТга аъзо бўлгандан кейин ҚҚС ставкалари импортда ҳам, ички бозорда ҳам бир хил бўлиши керак. Агар импортда ҚҚС бўлса, ички бозорда имтиёз бўлмаслиги керак, яъни ҚҚС тўланиши керак. Акциз солиғи билан ҳам худди шундай», — дея тушунтирди.
Бундан ташқари, божхона божлари битимлар доирасида ЖСТга аъзо бошқа мамлакатлар билан бир даражада бўлиши керак.
«Кичик бизнес учун — бу рақобат учун яхши, умуман бизнес юритиш учун қулай. [Ўзгартиришлар] фақат йирик корхоналарга салбий таъсир кўрсатиши мумкин, уларга акциз солиғи бўйича берилган имтиёзлар ва ишлаб чиқаришни рағбатлантириш учун бошқа имтиёзлар бекор қилинади,» — деди Солиқ қўмитаси раҳбари ўринбосари.
Мубин Мирзаев ушбу корхоналар учун салбий оқибатларни юмшатиш учун бошқа давлатлар билан келишилган ҳолда 2−3 йилга ўтиш даври берилишини таъкидлади.
Ўзбекистоннинг ЖСТга аъзо бўлиши бир қатор йўналишларда фойда келтиради, деди у. Бугунги кунда бошқа мамлакатлар республиканинг экспорт товарларига нисбатан юқори божхона божларини ўрнатмоқда, бу эса уларни чет элда сотиш имкониятларини чекламоқда.
«Бу жараёнлар соддалашади. Бизнинг товарларимиз учун бошқа мамлакатларда бозорлар пайдо бўлади ва уларни муаммосиз сотиш имконияти пайдо бўлади. Тўғри, [ЖСТга кириш] баъзи соҳаларда салбий, бошқаларда эса ижобий таъсир кўрсатади, лекин умуман олганда, агар ялпи ички маҳсулотни олсак, бу ишлаб чиқариш ҳажмларига ва умуман ўсишга ижобий таъсир кўрсатади», — дея таъкидлади у.
Август ойида тадбиркорлар билан учрашувда президент Шавкат Мирзиёев ЖСТга аъзо бўлишни «ўйланган ва узоқни кўзлаган танлов, шунингдек, ислоҳотларнинг ажралмас қисми» деб атади. Илгари иқтисодиёт «маълум даражада ҳимояга муҳтож эди,» аммо бу йўлдан боришда давом этсак, мамлакат имкониятлари чекланади, деганди у.
Бош вазир ўринбосари Жамшид Ходжаев май ойида Ўзбекистон 2026 йилда Камерунда бўлиб ўтадиган 14-вазирлар конференциясига қадар Жаҳон савдо ташкилотига қўшилиш ниятида эканини маълум қилган эди.
Ўтган йилнинг август ойида президент 2025 йилдан бошлаб импорт дори воситалари ва тиббий буюмларни божхона расмийлаштируви учун йиғимни бекор қилиш, импорт товарларни давлат тилида маркировкалаш тартибига тузатишлар киритишни назарда тутувчи фармонни имзолаганди.
Алоҳида фармон билан металлургия, кимё, энергетика ва телекоммуникациялар соҳасидаги мутлақ ҳуқуқлар ҳам бекор қилинмоқда. Бундан ташқари, 2026 йил июль ойидан бошлаб маҳаллий ишлаб чиқарувчилар учун давлат харидларида имтиёзлар, шунингдек, маҳаллий электротехника учун нарх преференциялари қисман бекор қилинади.
Ўзбекистонда биринчи ярим йилликда 63,4 трлн сўмлик солиқ ва божхона имтиёзлари тақдим этилди (ёпиқ ҳужжатлар билан тақдим этилган имтиёзларни ҳисобга олмаганда). Коррупцияга қарши курашиш агентлиги энг кўп имтиёз олаётган компаниялар рўйхатини эълон қилганди.