Жиноят ишлари бўйича Фарғона вилояти Қўштепа туман суди 4 ноябрь куни Украина ҳудудида ҳарбий ҳаракатларда иштирок этган Ўзбекистон фуқаросига нисбатан ҳукм чиқарди. «Dunyouzbeklari.Com» суд қарорини ўрганиб чиқди.
Иш материалларига кўра, Қўштепа туманида туғилган Алишер Холиқов (1973 йилда туғилган) 2023 йил 26 май куни «Дўстлик» божхона пости орқали Қирғизистонга йўл олган. У ердан Ўш-Санкт-Петербург рейсида Россияга учиб кетган ва 2023 йил ноябригача турли вақтинчалик ишлар билан шуғулланиб, ижарада яшаган.
Судланувчининг айтишича, марғилонлик Ўринбой исмли таниши унга қўнғироқ қилиб, ҳар бир қоп нон учун 2500 рубль (тахминан 323 минг сўм) маош ваъда қилиб, Санкт-Петербургда новвой бўлиб ишлашни таклиф қилган.
Унинг сўзларига кўра, дастлабки икки ой давомида новвой бўлиб ишлаган, бироқ Ўринбой ваъда қилган пулни тўламагач, «Магнит» гипермаркетида учратган Умид исмли киши билан бирга уч ойга юк ташувчи бўлиб ишга кирган. Уларнинг бошлиғи Сурхондарё вилоятидан бўлган Акмал бўлган. Акмал ҳам турли баҳоналар билан уларнинг иш ҳақини тўламаган, шу сабабли уни калтаклашган. Шундан сўнг Акмал полиция ходимларини чақирган, улар Алишер ва Умидни бўлимга олиб кетишган.
Бўлимда уларни ҳимоя қилиш учун келган адвокат ичимлик таклиф қилган ва улар рози бўлишган. Кейин адвокат унга Акмални калтаклаш беш йилгача қамоқ жазоси билан таҳдид қиладиган жиноят эканини тушунтирган, аммо Украинадаги урушда иштирок этишни жавобгарликдан қутулиш усули сифатида таклиф қилган. Буни жазодан қочиш имконияти деб тушуниб, у ва Умид рози бўлишган ва полиция тақдим этган шартноманинг икки нусхасини имзолашган. Уларга ишдан озод қилиш тўғрисидаги ҳужжат берилган ва қўйиб юборилган, деб айтган Холиқов судда.
Суд қарорида қайд этилишича, 24 ноябрь куни у Россия Мудофаа вазирлиги билан бир йил муддатга ҳарбий хизматни ўташ бўйича шартнома имзолаган ва Украинадаги Россия томонида жанговар ҳаракатларда қатнашишга розилик билдирган. Шундан сўнг, ўзбекистонлик илгари таниш бўлмаган 80 нафар шахс билан бирга Россия-Финляндия чегараси яқинидаги «Каминка» ҳарбий қисмига Мудофаа вазирлиги ҳарбий хизматчилари назорати остида жойлаштирилган.
Холиқовнинг айтишича, бир неча кундан сўнг расмийлар унинг пластик картасига 500 минг рубль (64,6 млн сўм) ўтказишган, шундан 100 минг рублни ўзи учун қолдирган, 400 минг рублни эса турмуш ўртоғининг пластик картасига бўлиб-бўлиб жўнатган.
Икки ой давомида Холиқов «Каминка» қисмида жанговар тайёргарликдан ўтиб, ўқотар қурол ва ўқ-дорилар билан ишлашни ўрганган. Кейин, 24 январь куни у Белгород вилоятининг Майский қишлоғидаги ҳарбий полигонга ўтказилган ва у ерда ўқишни давом эттирган.
Белгородда уларга ҳарбий форма, гувоҳнома, жетон ва Калашников автомати берилган. У ерда уч кун давомида улар ўқ отишни ўрганган ва турли ҳарбий машқларни бажарган.
4 февраль куни Мудофаа вазирлигининг буйруғи билан у Ўзбекистоннинг биометрик паспортига эга бўлмаган яна 79 нафар шахс билан бирга, Ўзбекистон қонунчилигини бузган ҳолда, ҳарбий хизматчилар кузатувида Украина чегарасини ноқонуний кесиб ўтди. Улар Ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси ҳудудида Россия томонида жанговар ҳаракатларда иштирок этиш учун борган.
4 февраль куни ЛХР чегарасини кесиб ўтиш пайтида уларнинг колоннаси Украина томонидан дрон билан ўққа тутилди. Холиқов дрондан туширилган снаряд портлаши оқибатида бошининг чап чакка қисмидан, чап қўли, чап елкаси ва ўнг оёғидан жароҳат олди. У бир ой давомида даволанган Москвадаги шифохонада март ойида ҳушига келди.
Россия Федерацияси унинг пластик картасига яна 300 минг рубль (37,8 миллион сўм) ўтказди.
Соғайиб, ҳарбий ҳаракатларда қатнаша олмагани учун таътил олганидан сўнг у Санкт-Петербургдаги «Магнит» гипермаркети омбори ётоқхонасига қайтди. Уч кундан сўнг унинг хотини Ўзбекистонда қолган яшил биометрик паспортини олиб келди. У хотинига бўлиб ўтган воқеани айтиб берди ва хотини Ўзбекистонга қайтишни таклиф қилди.
У аниқлик киритиб, чегарани ноқонуний кесиб ўтмаганини ва паспортини «Каминка» ҳарбий қисмида ҳарбийлар олиб қўйганини айтди. Унга Россия фуқаролигини таклиф қилишган, лекин у рад этгани учун паспортини қайтариб беришмаган.
4 июль куни Холиқов Санкт-Петербург — Тошкент рейсида Ўзбекистонга қайтиб келди. Судланувчи судда ўз айбига тўлиқ иқрор бўлди.
Суд Алишер Холиқовни Жиноят кодексининг 154-моддаси 1-қисми (Чет давлатларнинг ҳарбий хизматига, хавфсизлик, полиция, ҳарбий адлия органлари ёки шунга ўхшаш бошқа органларига хизматга кириш, ёлланиш) бўйича айбдор деб топди ва 5 йил муддатга озодликдан маҳрум қилди.
Бундан олдин 56 ёшли Ўзбекистон фуқароси Россиянинг Украинага қарши урушида иштирок этгани учун 3 йилга озодликдан маҳрум қилинганди. У Россия қуролли кучларида хизмат қилиш учун шартномани ўқиб улгурмай имзолаганини айтган. У Донецк вилоятидаги хизмати пайтида Украина ҳарбийларининг дрон ва гранаталар ҳужумидан кейин яраланган.
Яна бир ўзбекистонлик «Вагнер» хусусий ҳарбий компанияси билан шартнома тузиб, Украина, Россия ва Беларусда хизмат қилган. У «Артемовскни озод қилганлик учун» медалини олган ва Евгений Пригожиннинг «адолат юриши» пайтида ёрдам берган. Тошкент суди уни 4 йилга озодликни чеклаш жазосига ҳукм қилган.