Президент 7 ноябрь куни коммунал тўловларни суд орқали ундиришни соддалаштирувчи тузатишларни имзолади.
Олий Мажлис Сенатининг 28 август куни бўлиб ўтган мажлисида бошқарувчи компаниялар ва уй-жой мулкдорлари ширкатлари томонидан хизматлар барқарор кўрсатилиши учун коммунал хизматлар учун мажбурий бадалларни ўз вақтида тўлаш зарурлиги таъкидланганди.
2023 йил якуни бўйича хонадон эгаларининг БК ва УЖМШ хизматлари учун 561 миллиард сўм қарздорлиги юзага келган. Бугунги кунда 114,4 миллиард сўм (20 фоиз) қарз тўланган бўлса, 447,4 миллиард сўм (80 фоиз) ундирилмаган.
Сенаторлар қарзни ундириш учун судга мурожаат қилишда давлат божи тўлаш зарурати БК ва УЖМШларга кўп ҳолларда уни тўлашда қийинчиликлар туғдиришини таъкидлади.
Амалдаги қонунчиликка кўра, ариза берувчи даъво миқдоридан келиб чиққан ҳолда давлат божи тўлаши керак.
Киритилган ўзгартишларга кўра, кўп қаватли уйларнинг бошқарув органлари (бошқарув ва сервис корхоналари ва УЖМШлар) эндиликда фуқаролик ишлари бўйича судларга ва хўжалик судларига кўрсатган хизматлари учун мажбурий тўловлар бўйича қарзларни ундириш учун даъво, ариза ва шикоятлар беришда давлат божи тўлашдан озод этилади.
Фуқаролик процессуал кодексига ҳам қўшимчалар киритилмоқда. Улар квартираларнинг эгаларидан мажбурий бадаллар ва тўловларни ундириш бўйича суд қарори чиқариш тўғрисидаги ариза билан фуқаролик судига мурожаат қилишда аризага илова қилиниши керак бўлган ҳужжатлар рўйхатини белгилайди:
- умумий йиғилишнинг уйни бошқариш усулини танлаш тўғрисидаги қарорининг нусхаси;
- уй-жой бошқаруви шартномасининг нусхаси;
- қарзни ҳисоблаш;
- қарздорга қарзни тўлаш талаби топширилганини тасдиқловчи маълумотлар.
Сенатор Одилжон Иминов аввалроқ таъкидлашича, ўтган йили судларга коммунал тўловларни ундириш бўйича 30 мингдан ортиқ ариза келиб тушган ва улар қарздорликни ундириш бўйича ижобий қарор қабул қилган. Кейинчалик уйларни бошқариш бўйича йўқолган ёки «сифатсиз» шартномалар туфайли қарорларнинг 20 фоизи бекор қилинган.
«Бошқарув компаниялари қоғозларни бир жойдан иккинчи жойга кўчирадиган бюрократик ташкилотларга айланиб қолди, шу сабабли иқтисодий масалалар орқа планда қолмоқда», — деганди у Қурилиш ва уй-жой коммунал хизмат кўрсатиш вазирлиги вакилидан аҳоли ва БК ўртасидаги ушбу шартнома муносабатлари қандай ўзгараётганини сўраб.
Қурилиш ва уй-жой коммунал хизмат кўрсатиш вазири ўринбосари Озод Жўраевнинг айтишича, «Менинг уйим» биллинг платформаси орқали БК ва хонадон эгалари ўртасида шартномалар мавжудлиги ёки йўқлигини назорат қилиш имконияти жорий этилган.
Унинг сўзларига кўра, агар 2023 йилда коммунал тўловлар бўйича тушумлар ҳажми 287 миллиард сўмни (42 фоиз) ташкил этган бўлса, жорий йилнинг 8 ойида бу кўрсаткич 490 миллиард сўмни (79 фоиз) кўрсатган. Бу 6,5 минг уй-жойни капитал ва жорий таъмирлаш имконини берган.
Facebook’даги «УЖМШ ва у билан қандай яшаш керак? (Ўзбекистон)» гуруҳи администратори Максим Черниковнинг таъкидлашича, УЖМШларнинг бошқарув компанияларига ўтиш даврида ва ҳозир, БКларни бирлаштириш даврида (кичик компаниялар йирик компаниялар юрисдикциясига ўтказилаётганда) аксарият БКларда «умумий йиғилишнинг БК ёрдамида бошқарув усулини танлаш тўғрисидаги қарори билан баённомалар ва уйларни бошқа БКга ўтказиш тўғрисидаги умумий йиғилиш баённомалари» мавжуд эмас.
«Кўпчилик БКлар уйдаги биноларнинг ҳар бир эгаси билан тузилган бошқарув шартномаларига эга эмас. Шу боис ҳозирда кўплаб БКлар қарздорлардан мажбурий бадаллар бўйича қарздорликни ундириш бўйича суд қарорини ололмаяпти», — деди фаол.