АҚШ етакчиси Ғазони “ўлим ва вайронагарчилик рамзи” деб атаган ва одамларнинг у ерга қайтишни исташининг ягона сабабини уларнинг бошқа борадиган жойи йўқлиги билан изоҳлаган.
АҚШ президенти Дональд Трамп бутун Ғазони бузиб ташлаш ва фаластинликларни у ердан кўчириш режаси ҳақида гапирганди. Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўғон мазкур режани танқид қилди. Бу ҳақда TRT Haber хабар берди.
Истанбулдаги Отатурк аэропортида бўлиб ўтган матбуот анжуманида Эрдўғон Ғазо аҳолисини ўз ватанидан чиқариб юборишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқлигини таъкидлади.
“Исроил администрацияси тинчликни доимий қилиш ўрнига янада маккорроқ ва шафқатсизроқ режалар тузмоқда… Америка маъмуриятининг сионист лоббилар таъсири остида Ғазо масаласида кун тартибига қўйган таклифлари, бизнингча, эътибор ва муҳокамага лойиқ эмас. Улар мутлақо бемаъни…
Ҳеч ким Ғазо аҳолисини уларнинг минг йиллик абадий ва ўзгармас ватанидан қувиб чиқаришга қодир эмас. Ғазо, Иордания дарёсининг ғарбий қирғоғи ва Шарқий Қуддусни ўз ичига олган Фаластин фақат фаластинликларга тегишли”, деди Туркия раҳбари.
Эрдўғон Ғазо секторини ўз халқидан ажратишга қаратилган ҳар қандай уринишлар, қандай бўлишидан қатъи назар, муваффақиятсизликка учрашини билдирди. Туркия президенти минтақада тинчлик, барқарорлик ва тараққиётга эришиш учун вазиятни кескинлаштириш эмас, балки фаластинликлар ҳуқуқини тан олиш кераклигини айтди.
Трамп: “АҚШ Ғазо секторини бошқаради”
АҚШ президенти Ғазо секторини “снос” майдончаси деб атаганди. У анклав аҳолисини турли мамлакатларга, жумладан, Иордания ва Мисрга кўчириб ўтказиш мумкинлигини айтган. У Қўшма Штатлар бу жараённи молиялаштирмаслиги, чунки харажатларни қоплашга Яқин Шарқ давлатларининг қурби етишини таъкидлаганди. Вашингтон эса минтақадаги ишлар учун жавобгар бўлади ва зарурат туғилганда у ерга ўз қўшинларини юбориши мумкинлигини айтган.
Ушбу таклифга жавобан араб давлатлари етакчилари АҚШ давлат котибига мактуб йўллаб, фаластинликларни чиқариб юборишга йўл қўйиб бўлмаслиги, буни нафақат халқаро ҳуқуқнинг бузилиши, балки минтақавий хавфсизликка таҳдид деб атаган.
Бошқалар қандай муносабатда?
Саудия Арабистони ҳукумати ўз баёнотида фаластинликларни ўз ерларидан сиқиб чиқаришга қаратилган ҳар қандай уринишларни қабул қилмаслигини таъкидлаб, Фаластин давлати тузилмагунича Исроил билан муносабат ўрнатмаслигини эълон қилди.
ҲАМАС Трампнинг Ғазодаги фаластинликларни чиқариб юборишга чақирган даъватларини қоралаб, уларни “ўз еридан қувиш” деб атади.
Австралиянинг маҳаллий аҳолиси вакили бўлган сиёсатчи Лидия Торп Трампнинг Ғазони “эгаллаш” ҳақидаги фикрларини “этник тозалаш ва мустамлакачиликнинг очиқ чақириғи” деб баҳолади.
Амнестй International инсон ҳуқуқлари ташкилоти ўтган йилнинг ноябрь ойида Халқаро жиноий суд (ХЖС) Нетаньяхуни қамоққа олиш учун ордер берган бўлса-да, уни қамоққа олмасдан, АҚШ “халқаро одил судловга нисбатан нафратини намойиш этаётганини” билдирди.
АҚШда бир қатор демократлар Трампнинг режасини танқид қилди, демократ сенатор Крис Мерфи эса АҚШнинг Ғазога бостириб кириши минглаб америкалик аскарларнинг ҳалок бўлишига ва Яқин Шарқда ўн йиллаб давом этадиган урушга олиб келишини таъкидлади.