Франция президенти Эммануэль Макрон 5 март кечқурун халққа мурожаат қилди. У ўз нутқида Россия бутун Европа учун таҳдидга айланганини таъкидлади ва Европадаги иттифоқчиларини Франциянинг ядровий салоҳияти ёрдамида ҳимоя қилиш масаласини муҳокама этишни таклиф қилди. «Dunyouzbeklari.Com» унинг нутқидан асосий иқтибосларни келтиради.
Россия таҳдиди
«Бир миллионга яқин одам ҳалок бўлган ва яраланган Украинадаги уруш давом этмоқда. Бизнинг иттифоқчимиз бўлган АҚШ бу урушда ўз позициясини ўзгартирди, Украинани камроқ қўллаб-қувватлаяпти…, айни пайтда ўша Қўшма Штатлар Европадан келадиган маҳсулотларга божлар жорий этиш ниятида. Бизнинг фаровонлигимиз ва хавфсизлигимиз янада ноаниқ бўлиб қолди. Айтиш жоизки, биз янги даврга қадам қўймоқдамиз».
«Россия таҳдиди Украинадан ташқарида, Европа давлатларида мавжуд. Россия аллақачон Украина можаросини глобал можарога айлантирди. У Шимолий Корея аскарлари ва Эрон техникасини сафарбар қилди, шу билан бирга, бу мамлакатларнинг янада қуролланишига ёрдам берди».
«Президент [Владимир] Путиннинг Россияси мухолифларни ўлдириш ҳамда Руминия ва Молдовадаги сайловларни манипуляция қилиш учун чегараларимизни бузмоқда. У шифохоналаримиз фаолиятини тўхтатиш учун уларга рақамли ҳужумлар уюштиряпти. Россия ижтимоий тармоқларда тарқатилаётган ёлғонлар ёрдамида бизнинг фикримизни ўзгартиришга ҳаракат қилмоқда. Аслида, у бизнинг чегараларимизни синовдан ўтказмоқда. У буни ҳавода, денгизда, космосда ва экранларимиз ортида амалга оширади. Бу тажовуз чегара билмайдиганга ўхшайди, Россия эса қуролланишда давом этмоқда ва бунинг учун бюджетининг 40 фоиздан ортиғини сарфламоқда».
«2030 йилга бориб [Россия] ўз армиясини 300 минг аскар, 3000 та танк ва 300 та қирувчи самолётга кўпайтиришни режалаштирмоқда. Россия Украинада тўхташига ким ишонади? Россия Франция ва Европа учун таҳдидга айланди».
Украинага ёрдам
«Бошқа кечикишларсиз биз Украина учун, французлар хавфсизлиги учун, европаликлар хавфсизлиги учун қарор қабул қилишимиз керак. Тинчликка эришишга ёрдам берадиган барча ташаббуслар тўғри йўналишда ҳаракат этмоқда».
«Биз украиналикларга қаршилик кўрсатишда ёрдам беришда давом этишимиз керак, токи улар Россия билан ўзлари ва барчамиз учун мустаҳкам тинчлик ҳақида келиша олгунча. Шунинг учун тинчлик йўли Украинадан воз кечиш орқали бўлиши мумкин эмас. Бутунлай аксинча».
«Тинчликка ҳар қандай йўл билан ва Россия диктатураси остида эришиб бўлмайди. Тинчлик Украинанинг таслим бўлиши эвазига бўлмаслиги керак. Тинчлик унинг ҳалокати билан бўла олмайди. Тинчлик ўт очишни тўхтатиб туришни ҳам англатмайди… Бизда ўтмиш тажрибаси бор. Россия 2014 йилда Украинага бостириб киришни бошлаганини ва ўшанда биз Минскда ўт очишни тўхтатишга келишиб олганимизни унутмаслигимиз керак. Ўша Россия бу сулҳга риоя қилмади. Бугун биз Россиянинг бир сўзига ҳам ишона олмаймиз».
«Украина ўзи учун тинчлик ва хавфсизлик ҳуқуқига эга. Бу бизнинг манфаатларимизга, бу Европа қитъасининг хавфсизлиги манфаатларига мос келади. Тинчлик шартномаси имзолангандан сўнг биз Украинани Россия томонидан қайта бостириб кирмасликка тайёрлашимиз керак. Бу, шубҳасиз, Украина армиясини узоқ муддатли қўллаб-қувватлашни талаб қилади».
«Бу Европа кучларини жойлаштиришни ҳам талаб қилиши мумкин. Бу кучлар бугун жангга бормайди, улар олдинги сафда жанг қилмайди, лекин сулҳ имзолангандан сўнг унга тўлиқ риоя этилишини кафолатлаш учун ўша ерда бўлади».
Европа хавфсизлиги
«Мен АҚШ биз томонда қолишига ишонмоқчиман, аммо бундай бўлмаса, бунга тайёр бўлишимиз керак. Украинада тинчликка тез эришилишидан қатъи назар, Россия таҳдидини ҳисобга олган ҳолда, Европа давлатлари ўзларини яхшироқ ҳимоя қила олиши ва ҳар қандай кейинги тажовузни тўхтата олиши керак».
«Бизга кўпроқ қурол-яроғ керак, тинчликнинг ўзи учун мудофаа позициямизни оширишимиз лозим, токи бу тўхтатувчи омил сифатида ҳаракат этсин. Биз НАТО ва АҚШ билан ҳамкорликка содиқ қоламиз, аммо мудофаа ва хавфсизлик нуқтаи назаридан мустақиллигимизни мустаҳкамлашимиз керак. Европанинг келажаги Вашингтон ёки Москвада ҳал қилинмаслиги керак».
«Хавф яна Шарққа қайтмоқда ва Берлин девори қулаган пайтдан бошлаб ўтган ўттиз йиллик беғуборлик даври ортда қолди».
Франция мудофааси ва ядровий тийиб туриш
«Германия, Польша, Дания, Болтиқбўйи давлатлари ва кўплаб ҳамкорларимиз ҳарбий харажатлар бўйича мисли кўрилмаган саъй-ҳаракатларни эълон қилди. Шунинг учун ниҳоят очилаётган ҳаракатлар пайтида Франция алоҳида мақомга эга».
«Бизда Европадаги энг самарали армия бор ва ядровий тийиб туриш имкониятлари мавжуд. Бу бизни кўплаб қўшниларимиздан кўра яхшироқ ҳимоя қилади».
«Аммо ўзгарувчан таҳдидларни ҳисобга олган ҳолда, биз янги бюджет қарорларини қабул қилишимиз ва қўшимча инвестицияларни бошлашимиз керак бўлади. Ушбу янги инвестициялар солиқларни оширмасдан ҳам хусусий, ҳам давлат маблағларини сафарбар қилишни талаб этади. Бунинг учун ислоҳотлар, танлов ва жасорат керак».
«Ядровий тийиб туришимиз бизни ҳимоя қилади: у кенг қамровли, суверен ва тўлақонли равишда Францияга тегишли. 1964 йилдан бошлаб у Европада тинчлик ва хавфсизликни сақлашда роль ўйнади. Бироқ Германиянинг бўлажак канцлери [Фридрих Мерц]нинг тарихий чақириғига жавобан, мен Европа қитъасидаги иттифоқчиларни ҳимоя қилиш бўйича стратегик мунозараларни ўзимизнинг тийиб туриш кучимиз орқали бошлаб беришга қарор қилдим».
АҚШ божлари
«Иқтисодий, технологик, саноат ва молиявий мустақиллик муҳим аҳамиятга эга. Биз, шунингдек, АҚШ яқинда Канада ва Мексикага нисбатан қилганидек, Европа товарларига божлар жорий этишга қарор қилиши мумкинлигига тайёргарлик кўришимиз керак».
«Америка иқтисодиёти учун ҳам, бизники учун ҳам тушунарсиз қарор баъзи соҳаларимиз учун оқибатларга олиб келади…, лекин у жавобсиз қолмайди. Европалик ҳамкасбларимиз билан биргаликда жавоб беришга тайёргарлик кўраётганимизда биз уларни [АҚШ ҳукуматини] бу қарор барчамизга зарар етказишига ишонтириш учун қўлимиздан келганини қилишда давом этамиз».
«Бизда АҚШга қарши туриш учун имкониятлар бор, Россия ҳақида гапирмаса ҳам бўлади. Шунинг учун биз бир тан-у бир жон бўлиб ҳаракат қилишимиз ва ўзимизни ҳимоя қилишга бел боғлашимиз керак».