Миллиардер Илон Маск бошчилигидаги Ҳукумат самарадорлиги департаменти (Department of Government Efficiency, DOGE) февраль ойида 603 миллиард долларга етган АҚШ федерал бюджети харажатларини қисқартиришга эриша олмади, деб ёзди Financial Times АҚШ молия вазирлиги маълумотларига таяниб.
DOGE’нинг таъкидлашича, фаолиятининг биринчи ойида 100 миллиард доллардан кўпроқ тежаган, бироқ ҳақиқий қисқартиришлар фақат бир нечта бўлимларда қайд этилган. Энг катта қисқартириш Таълим вазирлигида амалга оширилган: бир неча кунда ходимларнинг деярли ярми ишдан бўшатилган — 6 миллиард доллар. Умуман олганда, 2024 йилнинг февралига нисбатан жами давлат харажатлари 40 миллиард, яъни 7% ошган.
Маск бир неча бор DOGE федерал харажатларни 1 триллион долларга қисқартиришни мақсад қилганини ва ҳукумат кунига 4 миллиард долларгача тежашини айтди.
Manhattan Institute таҳлил марказининг иқтисодий сиёсат бўйича эксперти Жессика Ридл FT’га айтишича, «DOGE иқтисоди шунчалик кичикки, уларни ойлик умумий харажатларда аниқлаб бўлмайди».
Худди шу ҳолат нафақат DOGE ташаббусларида ҳам кузатилмоқда. Аудитини давлат котиби Марко Рубионинг ўзи назорат қилган АҚШ Халқаро тараққиёт агентлигининг (USAID) ойлик харажатлари ярмига, яъни 574 миллион доллардан 226 миллион долларга қисқарган.
Бироқ бу қисқартиришлар, ёзмоқда FT, бюджетга қўшимча 5 миллиард долларга тушадиган соғлиқни сақлаш ойлик харажатларидаги ўсиш ва ижтимоий харажатлар (плюс 8 миллиард доллар) олдида аҳамиятсиз.
«Федерал харажатларнинг тахминан 75 фоизи ижтимоий таъминот, Medicaid, Medicare, мудофаа, фахрийлар ва қарзларни тўлашга кетади ва бу нарсаларнинг ҳеч бирига тегилмади, — деди Ридл. — Айтилган иқтисодлар шунчаки мавжуд эмас».
Tesla, SpaceX ва X бош директори Илон Маск Дональд Трампнинг АҚШ президентлигига номзодини очиқ қўллаб-қувватлаган, унинг сайловолди кампаниясида фаол иштирок этган ва уни молиялаштирган. Маск республикачи бизнесменга август ойида берган интервьюда Трампга илк бор Ҳукумат самарадорлиги департаментини тузиш ва унга ўзини раҳбар этиб тайинлашни таклиф қилганди. Трамп шундай жавоб берган: «Мен хурсанд бўлардим».