Англиянинг «Манчестер Сити» футбол клуби ўз сайтида қишки трансферлар вақтида жамоага қўшилган Абдуқодир Ҳусанов ҳақида махсус мақола эълон қилди. «Dunyouzbeklari.Com» Дэвид Клейтон томонидан тайёрланган ва ўзбекистонлик ҳимоячининг шу вақтгача босиб ўтган йўли ҳақида ҳикоя қилувчи бу материални ўзбекчага ўгирди.
«Манчестер Сити» матбуот хизмати материални тайёрлашда кўрсатган ёрдами учун Ҳусановнинг оиласига миннатдорлик билдирган. Мақолага илова қилинган суратларнинг бари Ҳусановнинг оиласига тегишли.
Ўзбек жангчиси — Абдуқодир Ҳусанов ҳикояси
«Манчестер Сити» мухлисларининг севимлисига айланган ёш футболчининг бунгача босиб ўтган йўлига ҳеч қаерда эълон қилинмаган оилавий суратлари ва уни яқиндан таниганларнинг хотиралари орқали назар ташлаймиз.
Беш кун. Абдуқодир Ҳусанов «Челси»га қарши ўйинда дебют қилган вақтда унинг «Манчестер Сити» футболчисига айланганига атиги шунча бўлган эди.
Эндигина 20 ёшга кирган футболчининг асосий жамоага тез қўшилиши қисман ҳимоядаги инқироз билан боғлиқ бўлиб, Пеп Гвардиолада юқори лигаларда атиги 31 та ўйин ўтказган ва инглиз тилини деярли билмайдиган ёш ўйинчини майдонга туширишдан бошқа чора қолмаганди.
Дебют ўйинида майдонга тушганига уч дақиқа бўлмасидан у Эдерсонга бош билан ноқулай узатма берди, бундан фойдаланган [«Челси» футболчиси] Николас Жексон тўпни эгаллаб, уни жамоадоши Нони Мадуэкега етказди. Мадуэке ҳисобни очиб, «Челси»ни олдинга олиб чиқди.
Орадан бир дақиқа ўтар-ўтмас, Премьер-лига тарихидаги илк ўзбекистонлик футболчи тўпга ташланишда хатога йўл қўйди ва сариқ карточка олди.
Воқеалар ривожини кузатиб турган бирор ҳақиқий футбол мухлиси йўқ эдики, инглиз футболидаги ўша оғир дастлабки дақиқалардан сўнг Ҳусановга ҳамдард бўлмаган бўлса.
Ўшанда дунё бўйлаб миллионлаб кўзлар камералар йирик планда кўрсатаётган ёш ўйинчига қадалди — унинг ўзи ўша лаҳзаларда майдон ёрилиб, уни ютиб юборишини хоҳлагандир эҳтимол, аммо ким ҳам бу ишларда уни айблай оларди?
Бундан ҳам ёмони бўлиши мумкин эди, лекин бўлмади. Жамоадошлари, «шаҳарликлар»нинг мухлислари ва мураббий ишончи билан у таймнинг қолган қисмида етарлича хотиржамлик кўрсатди, ўзига бўлган ишончи барқарор ўсиб борди. 54-дақиқада унинг ўрнига Жон Стоунз майдонга туширилди ва Ҳусанов дебютини олқишлар остида якунлади.
«Сити» мухлислари тошкентлик ёш ҳимоячи ҳақида фақат бир нарсани билишлари керак бўлса, у ҳолда бу унинг жасурлигидир.
Орадан бир ҳафта ўтиб футболчи «Арсенал»га имконият бой берилган ўйинда захирада қолди, яна бир ҳафтадан сўнг эса «Лейтон Ориент»га қарши ўйинда иккинчи бўлимда захирадан майдонга тушди ва 11 дақиқа ўтиб «Сити»даги илк голини урди. Кейинроқ рақиб билан елкама-елка курашдаги кескин ҳаракатлари орқали футбол кўришга келган мухлисларнинг тик туриб олқишлашларига эришди.
Беш ҳафта ўтгач, Ҳусанов Муҳаммад Салоҳ, Александр Исак, Сон Хён Мин ва Крис Вуд каби рақибларга қарши ажойиб ўйинларидан сўнг, «Сити»нинг февраль ойидаги энг яхши футболчиси деб топилди.
Бу унинг ҳаворанг либосдаги ҳаёти учун ажойиб ибтидо бўлди. Ўзбек жангчиси аллақачон «Сити»нинг кўплаб мухлислари қалбидан ўрин олиб бўлди.
Албатта, бу ҳали бор-йўғи бошланиши, футболчи ундан нима кутилаётганини тўлиқ англаши ва ўйинини ривожлантириши учун вақт керак, бироқ «шаҳарликлар» ўзини Қодир деб чақиришларини афзал кўрувчи Абдуқодир Ҳусановда тарашланмаган бир олмосни кашф этган бўлиши мумкин, деган фикр кучайиб бормоқда.
Унча машҳур бўлмаган, лекин ўсиб борган истеъдод
Абдуқодир Ҳусанов 2025 йил январида «Сити»га ўтишидан аввал у ҳақда биладиганлар сони унчалик кўп эмасди.
Клублар чет эллик футболчига қизиқаётгани маълум бўлгач, фойдаланувчилар ўша футболчи ҳақида нимадир топиш имконини берадиган барча жумлалар бўйича қидирганида одатда YouTube ёрдамга келади.
Ҳусанов иштирокидаги лавҳаларни кўрган ҳар ким унинг ўйинида рақиб билан кескин елкама-елка курашни, кучли ва тўлиқ ишониш мумкин бўлган ҳимоясини, яна ҳам оддийроқ айтганда, ҳимояда ўйнашни чин дилдан яхши кўрадиган ҳимоячини кўрарди.
Аммо тажрибаси озлиги ва камдан-кам одам биладиган мамлакатдан келгани боис, унинг «Манчестер Сити»га ўтиши даргумондек туюларди. Фақат клуб уни ҳозирги кун учун эмас, кўпроқ келажакни ўйлаб сотиб олмоқчи бўлмаётган бўлса.
Ростдан ҳам, шунчалик ёш ва футбол харитасида эндигина пайдо бўлган давлатдан келган футболчи Премьер-лиганинг амалдаги чемпиони таркибига қўшилиши мумкинмиди ўзи?
Абдуқодир қандай қилиб бундай муваффақиятга эришганини тушуниш учун ҳаммаси бошланган жой — келажакда 45-рақамни ўзиники қиладиган футболчи туғилган Ўзбекистон пойтахти Тошкентга қайтишимиз лозим; ўшанда 2004 — кабиса йили эди…
«Футбол унинг қонида бор»
Абдуқодир Ҳусанов Ўзбекистон миллий терма жамоасининг собиқ футболчиси Ҳикматжон Ҳошимовнинг ўғли бўлиб, баъзиларда Абдуқодирнинг фамилияси нега отасиники каби эмас, деган савол туғилиши мумкин. Бунинг жавоби ўзбекча анъаналар билан боғлиқ.
Абдуқодирнинг гўдаклик даври
Ўзбекистонда оталар ўз отаси шарафига унинг исмини ўз фарзандига фамилия қилиб қўйиши мумкин. Ўзбекистонда ҳозир ҳам оммабоп ҳисобланган ушбу анъанага мувофиқ, Абдуқодирнинг бобосининг исми Ҳусан бўлгани учун, отаси унга Ҳусанов фамилиясини берган.
Абдуқодир Ҳусанов дадаси Ҳикматжон Ҳусанов билан
Абдуқодир футболдаги илк қадамларини мамлакатнинг энг яхши академияларидан бири саналган «Бунёдкор»да қўйди. «Бунёдкор» Ўзбекистондан ташқарида 2008−2010 йилларда Ривалдони ўйнатгани, бразилиялик афсона бу ерда 72 ўйинда майдонга тушиб, 42 та гол ургани билан кўпроқ танилган.
«Ҳусанов «Бунёдкор»га етти ёшида келган, — дейди Абдуқодирнинг биринчи мураббийи Сергей Чигодаев. — Ўшандаёқ у ажойиб тезликка эга эди — у ҳатто ўзидан бир ёки икки ёш катта бўлганларни ҳам ортда қолдира оларди. Футболда тезлик жуда муҳим, чунки бу инсонда табиий равишда ё бўладиган ё бўлмайдиган нарса. Машқ қилиш орқали тезликни ошириш қийин».
Абдуқодир Ҳусанов дадаси ва укаси Абдураҳим Ҳусанов билан
Абдуқодир ўзидан каттароқ футболчилар билан бир неча йил ўйнади. У 2004 йил 29 февралда туғилганига қарамай, 2002−2003 йилларда туғилган футболчилар билан ўйнаган. Чигодаевнинг сўзларига кўра, айнан шу туфайли Абдуқодир ўзининг кичик гавдасига қарамай, тезда «пишиб етилди». Унинг бошқа иложи йўқ эди — у ҳар доим жамоанинг энг ёш ўйинчиси бўлган.
Кичик шаҳзода
«Абдуқодирнинг катта истеъдоди борлиги болалигидаёқ аён бўлган, — дея давом этади Чигодаев. — Лекин истеъдодни тўғри ривожлантириш керак. Футболда фақат истеъдод орқали муваффақиятга эришиб бўлмайди. Ҳусановда истеъдод, меҳнатсеварлик, тартиб-интизом, тўғри тарбия бор. У мен айтган ҳамма нарсани майдонда сўзсиз бажарарди. Абдуқодир ҳеч қачон тортишмас, доим жуда камсуқум эди. Шу билан бирга, майдонда оёғидан ўт чақнаб ўйнарди! У тўп учун курашда ҳеч кимга, ҳатто ўзидан катталарга ҳам енгилмасди. Ўтган вақт давомида ҳам Абдуқодир камтар ва хушмуомалалигича қолди. «Ланс»да ўйнагани ва ҳозирда «Манчестер Сити»да экани ҳам уни умуман ўзгартирмади».
Абдуқодир Ҳусанов тўпларни етказиб берувчи бола («болбой») сифатида
Абдуқодир Ҳусанов галереяси
«Тез ўсиб бораётган истиқбол»
Ҳусанов 17 ёшида Беларуснинг «Энергетик-БГУ» клубига йўл олди. У ерда Абдуқодир бир йил вақтини фақат машғулотлар ва ўртоқлик ўйинлари билан ўтказди — 18 ёшга тўлишини кутди. 2022 йил март ойида «талабалар» («Энергетик-БГУ»нинг лақаби) сафида дебют қилди.
Абдуқодир Ҳусанов, 2019 йил
Абдуқодир дарров жамоанинг асосий ўйинчисига айланди ва илк мавсумдаёқ 30 ўйиннинг 27 тасида майдонга тушди, учрашувларни ҳар доим асосий таркибда бошлади ва тўлиқ ҳаракат қилди. Шунингдек, у учта гол урди ва тўртта голли узатма берди — бу марказий ҳимоячи учун ёмон статистика эмас.
2022 йилнинг ёзида Ҳусанов Ўзбекистон ёшлар (U20) терма жамоасига чақирилди. Бунгача у фақат Ўзбекистон ўсмирлар (U17) терма жамоасида ўйнаганди. 2023 йилнинг март ойида эса Ҳусанов ёшлар ўртасидаги жаҳон чемпионатида Ўзбекистон ёшлар термаси етакчиларидан бири бўлди.
Ўзбекистонлик футболчилар U20 Осиё кубогидаги ғалабани нишонламоқда
У ёшлар ўртасидаги Осиё Кубогида ҳар бир ўйинда майдонга тушиб, жамоасининг чемпион бўлишига ёрдам берди ва, эътиборлиси, буларнинг бари у катта футболда илк қадамларини қўйган «Бунёдкор»нинг уй стадионида юз берди. Икки ойдан сўнг Ҳусанов Ўзбекистон термаси билан бирга ёшлар ўртасидаги жаҳон чемпионатида қатнашди.
Деярли ҳар бир топ-футболчининг фаолиятида омад кулиб боққан бир лаҳза бўлади. Ҳусанов ҳам бу борада истисно эмас. Дастлабки режа бўйича, ёшлар ўртасидаги жаҳон чемпионати Индонезияда ўтиши керак эди, бироқ мезбон мамлакат мусобақа бошланишидан бироз аввал мусобақани бойкот қилди. Натижада чемпионат Аргентинага кўчирилди, Ўзбекистон эса янги мезбонни ўз ичига олган гуруҳдан жой олди.
Европа клублари скаутлари Ўзбекистон ва Аргентина ўртасидаги ўйинга мезбонларнинг Максимо Перроне, Валентин Карбони ва Матиас Соуле кабилар футболчиларини кузатиш учун келганди. Бироқ ўзбекистонликларнинг 1:2 ҳисобидаги мағлубияти билан тугаган ўйинда айнан Абдуқодир Ҳусанов исмли ёш ҳимоячи уларнинг диққатини ўзига кўпроқ жалб қилди.
«Манчестер Юнайтед» ва Европанинг бошқа бир қанча клублари вакиллари каби, Франциянинг «Ланс» клуби скаути ҳам, албатта, Абдуқодирнинг ўйинидан ҳайратда тушди.
Ҳатто Премер-лига жамоасининг скаути Ҳусановнинг агенти Ғайрат Хасбиуллинга ёш ҳимоячи унинг жамоаси учун идеал даражада мос келишини айтди, аммо кейинчалик бу келишув амалга ошмади.
Француз тили дарслари
20 ёшгача бўлган ёшлар ўртасидаги жаҳон чемпионатидан бир неча ҳафта ўтгач, Абдуқодир Ҳусанов «Ланс» таркибига қўшилди, клуб тақдимот чоғи «осиёлик соф истеъдод»ни қўлга киритганини ғурур билан эълон қилди. Трансфер 100 минг еврога тушган, бундай нисбатан кичик харажат Франция чемпионати жамоаси учун якунда оқилона ва фойдали бўлиб чиқиши мумкин эди.
«Биз трансфердан олдин Ҳусановни яхшилаб ўргандик, — дейди „Ланс“ бош мураббийи Франк Хейз. — Унинг 19 ёш эмас, 25 ёшдек кўриниши ва ўйнаши мени ҳайратлантирди. У тайёр, катта футболчидек ҳаракат қилади. Унинг нималарга қодирлигини машғулотларда ҳам кўрдик. У бизни техник имкониятлари ва жисмоний ҳолати билан ҳайлатлантирди. Бизда бошқа ёш футболчилар ҳам бор, лекин Ҳусанов доим хотиржамлиги билан ажралиб турарди».
Ўшанда 19 ёшли футболчи учун шиддатли ва мураккаб бир давр бошланаётган эди.
Абдуқодир 2023 йил ёзида илк бор Ўзбекистон миллий терма жамоасига чақирилди. Уммонга қарши дебют ўйинидан сўнг у асосий таркибдаги ўрнини деярли мустаҳкамлади ва ҳозиргача мамлакат терма жамоаси билан 18 та ўйинда ғалаба қозонди.
«Ланс»даги биринчи мавсумида Абдуқодир 15 та ўйин ўтказди. У бошланғич таркибнинг асосий ўйинчиси эмасди, лекин майдонга тушганида ўзига ишониб ўйнарди. Шундай таассурот қолдиргани учун ҳам француз спорт журналистлари уни бир неча бор L’Equipe нашри эълон қилиб борадиган Франция чемпионатининг ҳафта жамоасига киритди.
2024 йил ёзига келиб Ҳусанов «Ланс»да асосий таркибнинг муҳим ўйинчисига айланди ва яна бир марта бир қатор воқеалар унинг фойдасига ишлади. Австриялик ҳимоячи Кевин Дансо «Рома»га ўтмоқчи эди, аммо соғлиғидаги муаммолар туфайли трансфер амалга ошмай қолди. Натижада Дансо «Ланс»га қайтди, бироқ даволанаётгани учун майдонга туша олмади. Ўша вақтда Ҳусанов ҳали нисбатан тажрибасиз эди, лекин мураббий унга ишонди. Футболчи эса бу ишончни кўкка совурмади.
2024 йил октябрида Ҳусанов Франция чемпионатининг энг яхши ёш футболчиси деб топилди. Кейинчалик 2024/2025 йилги мавсумнинг биринчи ярми якунлари бўйича тузилган чемпионат рамзий жамоасидан ўрин олди — ўшанда футболчи «Ланс» таркибида бор-йўғи 16 та ўйин ўтказиб, битта голли узатмани амалга оширганди.
Бу вақтга келиб Ҳусанов қишки трансфер ойнасида бошқа манфаатдор клубларни тезкорлик билан доғда қолдиришни мўлжаллаган «Манчестер Сити» радарига тушиб қолганди.
Ҳусановнинг йўли Премьер-лигага йўл олаётган кўплаб футболчиларникидан фарқ қилади. Премьер-лигада ўйнаётган биринчи ўзбек сифатида унинг ортида футболчининг ҳар бир ҳаракатини кузатиб, кутаётган, у билан фахрланаётган халқи бор. Агар Қодирнинг ватанида унга ўхшаган [истеъдод]лар кўп бўлса, эҳтимол, у йўлни очиб берган биринчи инсондир.
Майдонда жангчига айланадиган, ундан ташқари сокин ва беозор йигит бўлган Абдуқодир Ҳусанов тимсолида «Сити» мухлислари ажойиб карьеранинг бошланишига гувоҳи бўлаётган бўлишлари мумкин.