Ўзбекистонда 20 мартдан Хитойнинг Temu маркетплейсига кириш блокланди. Бу маълумотни «Dunyouzbeklari.Com»га Истиқболли лойиҳалар миллий агентлиги (ИЛМА) тасдиқлади.
Spot’нинг эътибор қаратишича, сайтга киришга уринилганда Вазирлар маҳкамасининг 2018 йил 5 сентябрдаги (ПМҚ-707) қарори асосида интернет тармоғидаги сайтлар ва саҳифаларга киришни чеклаш қоидалари тавсифланган кириш чекловлари ҳақида хабар пайдо бўлади.
Сайтга энди фақат VPN хизматлари орқали кириш мумкин.
Spot.
Temu мобил иловаси ҳали ҳам App Store ва Google Play’да мавжуд, мос равишда 26 ва 33-ўринларни эгаллаган. Бироқ саватга буюмлар қўшганда илова кечикишлар билан ишламоқда ва интернетга уланиш секинлиги ҳақидаги билдиришнома кўринмоқда, деб ёзади Spot.
Блоклаш сабаби
Декабрь ойи охирида Вазирлар маҳкамасининг 885-сонли қарори билан электрон савдо майдончалари операторларига қўйиладиган янги талаблар тасдиқланди. Улар «қўниши», яъни юридик шахс сифатида рўйхатдан ўтиши ва Ўзбекистон резиденти бўлиши керак.
Электрон тижорат секторини тартибга солувчи Истиқболли лойиҳалар миллий агентлиги (ИЛМА) хизматдаги эҳтимолий чекловлар ҳақида огоҳлантирди ва кейин 20 мартдан бошлаб унинг блокланишини эълон қилди.
Регулятор Temu алоқага чиқмагани, солиқ органларида рўйхатдан ўтишдан ва Ўзбекистонда юридик шахс очишдан бош тортганини маълум қилган.
Яқинда маълум бўлдики, 14 март куни Хитой маркетплейси Ўзбекистонда ниҳоят юридик шахс сифатида рўйхатга олинган.
ИЛМАнинг электрон тижорат бўлими раҳбари Камронбек Муҳаммадиевнинг «Dunyouzbeklari.Com»га маълум қилишича, компаниянинг юридик шахс сифатида рўйхатдан ўтказилиши Temu’нинг мамлакатдаги фаолиятини давом эттириши учун зарур бўлган қадамлардан бири холос. Эндиликда компания ўтган давр учун ҚҚС тўлаши ва фискал квитанцияларни бериш учун солиқ органлари билан интеграциялашиши керак. Таъкидлаш жоизки, фискализация жараёни маҳаллий ўйинчилар учун бир ойга яқин вақт олган.
Аввалроқ ИЛМА Temu ўзининг агрессив маркетинг стратегияси билан ташқи бозорларга фаол кириб бораётганини таъкидлаган эди. Агентлик маълумотларига кўра, 2024 йилда маркетплейс реклама ва нархлар демпинги учун 4 миллиард доллар ажратган, 2025 йилда эса бу харажатлар 10 миллиард долларга етиши мумкин.
ИЛМА вакили Туркия мисолида Temu’нинг янги бозорларга кириши маҳаллий Trendyol (Ўзбекистонда расман фаолият юритмайди) компаниясига кучли таъсир кўрсатгани ҳақида ҳам гапирган. Бунинг оқибатида Туркия регулятори Хитой платформасига киришни бутунлай чеклаб қўйган.