Жон Кларк (Берклидаги Калифорния университети, АҚШ), Мишель Деворе (Йель университети, АҚШ) ва Жон Мартинис (Санта-Барбардаги Калифорния университети, АҚШ) «электр занжирида макроскопик квант-механик туннеллаштириш ва энергияни квантлашни кашф этгани учун» физика бўйича 2025 йилги Нобель мукофоти лауреатлари бўлди.

«Лауреатлар бир қатор тажрибалар ўтказиб, квант оламининг ғаройиб хусусиятларини инсон қўлига сиғадиган даражадаги катта тизимда намоён этиш мумкинлигини кўрсатиб берди», — дея таъкидлади Нобель қўмитаси.

«Компьютер микрочипларидаги транзисторлар бизни ўраб турган квант технологиясининг намуналаридан биридир. Бу йилги физика бўйича Нобель мукофоти квант технологияларининг кейинги авлодини, жумладан, квант криптографияси, квант компьютерлари ва квант датчикларини ишлаб чиқиш имкониятларини очиб берди», — дейилади қўмита пресс-релизида.

2024 йилда физика бўйича Нобель мукофоти Жон Хопфилд ва Жеффри Хинтонга «сунъий нейрон тармоқларидан фойдаланган ҳолда машинали ўрганишни амалга ошириш имконини берувчи фундаментал кашфиётлари ва ихтиролари учун» берилганди.

«Нобель ҳафталиги» анъанавий равишда физиология ва тиббиёт бўйича мукофот совриндорларини эълон қилиш билан бошланди. 2025 йилда физиология ва тиббиёт бўйича мукофот Мэри Брункоу, Фред Рамсделл ва Шимон Сакагучига берилди. Улар «периферик иммунологик толерантлик бўйича кашфиётлар учун» тақдирланди.

8 октябрь куни кимё, 9 октябрь куни адабиёт бўйича мукофот соҳиби маълум бўлади. Тинчлик мукофоти лауреати 10 октябрь куни эълон қилинади. 1969 йилда Швеция Банки томонидан таъсис этилган, Алфред Нобель хотирасига бағишланган иқтисодий фанлар бўйича мукофот 13 октябрь куни топширилади. Лауреатларни тақдирлаш маросими 10 декабрь куни Стокгольмда (Швеция) бўлиб ўтади.