Ўзбекистонда сув таъминоти, канализация, газ ва бошқа муҳандислик тармоқларига йўлларни очмасдан ва кавламасдан хизмат кўрсатиш имконини берадиган ерости коллекторларини жорий этиш бошланди. Бу масала Ўзбекистон Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 7 октябрь кунги мажлисида муҳокама қилинди
Депутат Раҳматилло Шукуров янги асфальтланган йўлларни бузмасдан, аварияларни бартараф этиш имконини берувчи тизимларни жорий этишни таклиф этди.
«Бугунги кунда канализация тизимларини модернизация қилиш ёки янгиларини қуришда қўлланилаётган технологиялар қанчалик инновацион ва самарали? Агар бугун авария ҳолати юз берса, уни аниқлаш ва бартараф этиш жараёни ҳамон мураккаблигича қолмоқда — бундай аварияни бартараф этиш учун янги қурилган йўлларни қайтадан қазишга тўғри келади. Бизда муҳандислик инфратузилмасида коллекторлардан фойдаланиш амалиёти кўриб чиқиладими ва бу соҳада қандай янги технологияларни жорий этиш режалаштирилган?», — деди у.
Қурилиш ва уй-жой коммунал хизмат кўрсатиш вазири ўринбосари Озода Жўраеванинг жавоб беришича, ҳозирда канализация қувурларини босим остида ювиш ва профилактик кўриклар фаол олиб борилмоқда. Унинг сўзларига кўра, қатор ҳудудларда коллекторларда муҳандислик тармоқларини ётқизиш бўйича лойиҳалар амалга оширилмоқда.
«Махсус коллекторларни қўллаш муаммонинг ечимларидан биридир. Бундай тизимлар Фарғона вилоятида (2,7 км тармоқ) ва Андижонда (Бобур шаҳрида 20 км) аллақачон жорий этилган. Янги Тошкент лойиҳасида махсус коллекторларда 40 км муҳандислик коммуникацияларини ётқизиш режалаштирилган», — деди у.
Эслатиб ўтамиз, Янги Тошкентда турк компанияси билан биргаликда ичимлик суви таъминоти ва канализация учун ер ости муҳандислик коммуникациялари қурилмоқда, шунингдек, иссиқлик тармоқлари, электр таъминоти ва телекоммуникациялар учун коллекторлар кўзда тутилган.
Озода Жўраеванинг таъкидлашича, бундай тизимларни яратиш фақат янги лойиҳалар доирасида амалга оширилиши мумкин, чунки бу жуда қиммат ва техник жиҳатдан мураккаб.
«Улар жуда катта харажатларни талаб қилади ва бугунги кунда асосий эътибор янги лойиҳаларда айнан коллекторларни амалга оширишга қаратилган. Эски коммуникацияларда бундай ишларни амалга оширишнинг имкони йўқ, чунки бу аҳоли учун кўплаб ноқулайликлар, тирбандликлар ва коллекторлар қурилишида муаммолар келтириб чиқариши мумкин,» — дея қўшимча қилди у.
Вазир ўринбосарининг сўзларига кўра, пойтахтда аварияларни мониторинг қилиш ва бартараф этишнинг замонавий усуллари аллақачон қўлланилмоқда.
«Тошкентда Франциянинг Suez компанияси билан ҳамкорликда амалга оширилаётган лойиҳа доирасида қувурларни босим остида ювиш, шунингдек, видеокамералар ёрдамида фавқулодда вазиятларни кузатиш ва бартараф этиш амалиётлари фаол қўлланилмоқда», — деди Жўраева.
Тошкент шаҳар ҳокимлиги, «Тошкент шаҳар сув таъминоти» ва Уй-жой коммунал хизмат кўрсатиш вазирлиги 2020 йилда Франциянинг Suez компанияси билан ҳамкорликни йўлга қўйиб, Тошкент шаҳрининг сув секторини трансформация қилиш бўйича шартнома тузган эди. 2023 йил август ойида Suez билан етти йиллик шартнома имзоланди. Март ойида Suez билан Сурхондарё, кейин эса Қашқадарё вилоятларида сув таъминотини яхшилашга келишиб олинди.
Озода Жўраева, шунингдек, аҳолини канализация тизими билан қамраб олиш даражаси 20,5 фоизни ташкил этишини маълум қилди. Йил якунига қадар бу кўрсаткични 22,5 фоизга етказиш режалаштирилган.
Бу прогноз аввал айтилганидан пастроқ. Хусусан, март ойида «Ўзсувтаъминот» раҳбари вазифасини бажарувчи Аҳмад Сувонқулов 2024 йилда 135 минг хонадонни улаш ва қамровни 20,9 фоиздан 24 фоизга ошириш режалаштирилганини маълум қилган эди.
Шунингдек, вазир ўринбосари аҳоли ўртасида коммунал маданиятни ошириш муҳимлигини таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, кўплаб авария ҳолатлари канализациядан нотўғри фойдаланиш туфайли юзага келади.